Sadece Güneydoğu Anadolu coğrafyasının değil, ülkemizin en önemli miras ve simgelerinden olan Nemrut Dağı kalıntılarından bahsedeceğim sizlere. Adıyaman’ın Kâhta ilçesi sınırları içerisinde kalan Nemrut Dağı, inanışa göre tanrıların ve kralların dev heykellerinin bulunduğu bir anıt mezar. 1987 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’nde kültürel varlık olarak yerini almıştır. Güneşin doğuşunun ve batışının en güzel izlendiği yerlerden biri olan Nemrut Dağı, bütün ihtişamı ile sizleri bekliyor. Ben gece saatlerinde orada bulunarak, bütün güzelliği ile güneşinin doğuşunu doğu terasında izledim ve hayran kaldım. Eğer hala Nemrut Dağı’nı görmediyseniz, hazırlanın çünkü Nemrut Dağı’nı görmek için artık bir nedeniniz daha var.
Başlıklara gitmek için
Nemrut Hakkında
Nemrut Dağı Adıyaman’ın Kâhta ilçesi sınırları içerisinde kalıyor. 2150 mt. Yüksekliğe sahip olan Nemrut Dağı, yamaçlarında hükümdarlık yapmış Kommagene Kralı I. Antiochos ’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için yaptırdığı mezar ve anıt heykelleri zirvesinde bulunduran önemli kalıntılardan biridir. Nemrut Dağı’nın zirve noktasında, doğu, batı ve kuzey terasları olarak adlandırılan alanlar bulunmaktadır. Batı ve doğu teraslarında büyük heykellerin gövdeleri ve başları bulunmaktadır. Heykeller Perslerin ve Yunanların tanrılarını temsil etmektedir. Burada sırası ile aslan (yeryüzündeki gücü), kartal (tanrıların habercisi gökyüzündeki gücü), Kommagene Kralı I. Antiochos, Zeus, Apollon, Herakles heykelleri bulunmakta. Batı terasında bulunan heykeller batıya, doğu terasında bulunan heykeller doğuya bakmaktadırlar. Doğu terasında bulunan heykellerin gövde kısımları, batı terasında bulunan heykellerin baş kısımları daha sağlam olarak günümüze kadar gelmişler. Batı terasında bulunan aslanlı horoskop üzerinde, M.Ö. 7 Temmuz 62 yılı, yani I. Antiochos’un tahta çıkış tarihi yapılan araştırmalar sonucunda okunmuştur.
Güneşin doğuşunun ve batışının en güzel izlendiği yerlerden biri olan Nemrut Dağı, doğuşu için sabahın erken saatlerinde, batışı için ise akşam saatlerinde binlerce yerli ve yabancı ziyaretçi tarafından ziyaret edilmektedir.
M.Ö. 850 yıllarında Asurluların egemenliği altında olan Kommagene Krallığı, Perslerin ve Büyük İskender’in istilasına uğramış, M.Ö. 130 yıllarında bağımsız hale gelmiştir. Başkenti Samosata (Samsat) olan Kommagene Krallığı, birçok halk ve kültürün birleşiminden oluşuyordu. Bu kültür farklılıklarından kaynaklı Kommagene halkı tekbir halk olarak birleşemiyordu. Kommagene Krallığı, uzun yıllar Anadolu’yu istila eden Romalılara karşı koymayı başarırlar fakat M.S. 72 yılında yenilirler ve Kommagene Krallığı ve askerleri Roma İmparatorluğuna dâhil edilir.
I. Antiochos Kral Mithradates’in oğlu ve Kommagene Krallığının en tanınmış kralıdır. M.Ö. 70 ve M.Ö. 38 yılları arasında 32 yıllık krallık yapan I. Antiochos, Tanrılarla yapmış olduğu sözleşmenin merkezi olarak Nemrut Dağı’na tapınak yaptırdı. Nemrut Dağı ülkenin topraklarına en hâkim noktada bulunuyordu. Tanrılarla yapılan sözleşmenin yeni bir dinin başlangıcı olacağını düşünüyordu. Kral olunca kendini tanrı (Theos) ilan etti. Annesini de tanrıça (Thea) ilan ederek, Nemrut Dağı’na yapılan heykellerden Zeus’un sağına yerleştirtti. I. Antiochos tapınağın yapımı bitmeden ölünce, yeni bir dinin başlaması inancı da yok oldu.
Nemrut Dağı’nı bölgede yaşayan çobanlardan başka bilen yoktu. Osmanlı Devleti döneminde Anadolu ile Bağdat arasında demiryolu hattının Almanlarla ortak yürütülen keşif çalışmaları sırasında, Alman Mühendis Karl Sester, köylülerin ısrarları üzerine Nemrut Dağı’na tırmanarak heykelleri ilk resmi olarak keşfetmiştir. Almanya’dan gelen Prusya Kraliyet Bilimler Akademisinden bilim adamı Otto Punchtein başkanlığında heyet, yaptıkları incelemeler sonucunda buldukları kitabede, heykellerin Kommagene Krallığına ait olduğunu ve I. Antiochos tarafından yaptırıldığını keşfettiler. 1950 yılında Prof. Karl Dörner başkanlığındaki Türklerden ve Almanlardan oluşan heyet ilk restorasyon çalışmalarını yapmış, 1989 yılından itibaren restorasyon çalışmalarını Prof. Dr. Sencer ŞAHİN tarafından devam ettirilmiştir.
Nemrut Dağı’na nasıl gidilir?
Nemrut Dağı’na farklı güzergâhlardan gidilebilecek yollar mevcut. Adıyaman ve Malatya tarafından iki güzergah bulunuyor. Adıyaman üzerinden Nemrut Dağı’na çıkacaksanız, Adıyaman – Kahta – Siverek yolunu takip ederek, Kahta’dan sonra Sincik yoluna sapmanız gerekiyor. Buradan Sincik yol ayrımından Sincik tarafına dönmeden devam edin. Biraz ilerledikten ve Kahta köprüsünü geçtikten hemen sonra sola dönerek artık tırmanmaya başlıyoruz. Burada yollar taş döşeme ve çok virajlı olduğu için dikkat etmenizde fayda var. Yukarıya çıkarken yine sağdan bir yol kesişimi ile karşılaşacaksınız. Buradan da sola dönerek zirveye ulaşabilirsiniz. Bu anlattığım güzergah yaklaşık 72 Km. mesafeden oluşmakta.
Eğer navigasyon kullanarak gidecekseniz, navigasyon size uzun bir güzergâhı gösteriyor. Kahta – Siverek yolunda ilerlerken Narince Bucağından sola girmeniz gerekiyor. Burada yol yapım çalışmaları bulunduğundan levhalar kaldırılmış. Sapağı kaçırmamak için burada dikkat etmeniz gerekiyor. Aydınpınar köyü ve Kanderesi köprüsünü geçtikten sonra Karadut köyü yolunu takip ediyorsunuz. Burada taş döşeme yolu takip ederseniz sizi zirveye çıkaracaktır. Eğer Siverek tarafından geliyorsanız Narince Bucağı üzerinden sağa saparak ve yukarıda anlattığım güzergahı takip ederseniz Nemrut Dağı’na çıkabilirsiniz. Bu anlattığım güzergah ise 87 Km. mesafeden oluşmakta. Yani navigasyon yolunuzu 15 Km. daha uzatıyor.
Malatya üzerinden Namrut Dağı’na çıkacaksanız, Malatya – Elazığ yolu üzerinde bulunan sapaktan Pütürge yoluna dönmeniz gerekiyor. Buradan levhaları takip ederek ve Pazarcık Mahallesinde bulunan sapaktan sağa saparak Tepehan Mahallesi yolunu takip etmeniz gerekiyor. Tepehan’ı geçip uzunca ilerlemeniz halinde Nemrut Dağı’na çıkmış olacaksınız. Buralarda yollar çok virajlı olduğu için dikkatli olmakta fayda var. Bu anlattığım güzergah da yaklaşık 95 Km. mesafeden oluşmakta.
Eğer güneşin doğuşunu seyretmek için gece yola çıkmak istiyorsanız, yolların çok virajlı ve çok ıssız olduğunu hatırlatmak isterim. Bu konuda yakın civarlarda bulunan pansiyon ve konaklama noktalarında konaklayarak gece bu yollardan geçmemiş olursunuz.
Nemrut Dağı, zirve noktasına ulaşmadan hemen öncesinde, araçlarınızı ücretsiz olarak park edebileceğiniz bir park bulunmakta. Buraya aracınızı park ettikten sonra hemen yanında bulunan tesisten faydalanabilirsiniz. Burada yeme, içme, alışveriş ve tuvaletler mevcut. Tesisin bulunduğu alandan heykellerin bulunduğu alana çıkabilmek ve inebilmek için servise binmeniz gerekiyor. Giriş ücreti 20 ₺ ve servis ücreti 5 ₺ olarak ücretlendirilmekte. Öğrenci ve Müze kartı olanlar ücretsiz giriş yapabiliyor.
Nemrut Dağı’na ne zaman gidilir?
Nemrut Dağı 2150 mt. yüksekliği ile oldukça zirve noktada bulunmakta. Yaz mevsimlerinde bile fazlaca soğuk ve rüzgâr alan bir yer. Gitmeden önce gidenlerden aldığımız tavsiyelerden biri kesinlikle yanınıza battaniye almamızdı. Yaz aylarının tam ortasını yaşadığımız şu günlerde bu kadar soğuk olabiliyorken, bahar ve kış aylarında çıkmak sanırım imkansız hale geliyor.
Nemrut Dağı’na çıkarken yanınıza kesinlikle kalın giysiler alın. Mont, ceket, eldiven şapka ve battaniye tarzı kalın, sizi soğuktan ve rüzgârdan koruyacak şeyler almanızda fayda var.
Nemrut Dağı’nda nerede kalınır?
Nemrut Dağı’na çıkmak için yakın noktalarda konaklamanız gerekmekte. Çünkü yukarıda bahsettiğim gibi yolları çok virajlı ve ıssız olduğu için yol üzerinde bulunan birçok köyde pansiyon veya konaklama mevcut.
Nemrut Dağı hakkında kendi notlarım
Nemrut Dağı’na uzun bir zamandır çıkmak istiyordum. Onca geçen zamanın üzerinden 2019 yılı temmuz ayı ortasında Nemrut Dağı’na çıktım. Eşim ve iki çocuğumla (biri 3,5 yaşında ve diğeri 9 aylık) birlikte hiçte kolay olmadı. Aslında yanımızda eşimin ablası ve iki çocuğu daha vardı. Size tavsiyem çocuklarınız kesinlikle kendi başlarına yürüyebilir yaşta olmaları gerekiyor. Buna rağmen siz bile çok zorlanıyorsunuz. Çünkü aracınızı bıraktığınız tesis noktasından sonra servis de sizi bir noktada bırakıyor. Ve buradan sonra merdiven çıkarak tırmanıyorsunuz. Birde havanın soğuk ve karanlık olması buna eklenirse, bu size işkence gibi geliyor. Ama rahat nefes alın, çünkü çıktıktan ve güneşin doğuşunu izledikten sonra Nemrut Dağı’ndan keyif almaya başlıyorsunuz.
İniş sizi çıkış kadar zorlamıyor. Ayrıca hava ısınmış olduğu için iniş çıkışa göre daha kolay oluyor. Birde duyduğum söylentilere göre bu bölgede bulunan akrepler çok zehirli olmaktalarmış. Hem her yer kayalık olduğu için, hem de bu söylentiler nedeniyle korunaklı ve dayanıklı bir ayakkabı giymenizde fayda var.
Ben servisten sonra sağdaki tırmanış yolunu kullandım. Burası sizi direk doğu terasına götürüyor. Daha sonra batı terasına geçtik ve batı terasında bulunan tırmanış yolundan iniş yaptık. Batı terasına çıkan tırmanış yolu daha düzgün ve uzun iken doğu terasına çıkan tırmanış yolunun son kısmı kötü durumda. Tırmanış yollarında ara ara dinlenmek için bank koymuş olmaları soluklanmanız için güzel bir ayrıntı.
Son bir not olarak; Nemrut Dağı’na çıkmadan önce planınızı güneşin doğuşuna veya batışına göre planlayın. Çünkü güneşin doğuşunu izlemek istiyorsanız gecenin soğuğunda güneş doğmadan orada olmanız gerekiyor. Fakat güneşin batışını izlemek istiyorsanız günün sıcağında güneş batmadan orada olmanız gerekiyor.
Nemrut Dağı hakkında her türlü soru öneri veya görüşünüzü bana yazabilirsiniz 🙂
